Dossier: De Leicesterreaal van 1586

Een prachtige munt in de rijke muntenverzameling van het KZGW is de Leicesterreaal, geslagen in de Middelburgse Munt in 1586.
Op de voorkant is Robert Dudley, de eerste graaf van Leicester, afgebeeld en op de keerzijde de wapens van de zes provincies waaruit de jonge republiek der Nederlanden op dat moment bestond: Holland, Zeeland, Utrecht, Friesland, Gelderland en Vlaanderen.

Als gevolg van de muntwet van 1846 werd al het geld uit de tijd van de Republiek dat jaar ongeldig verklaard en was er nog een laatste kans om het geld om te wisselen naar guldens. Het Zeeuws Genootschap heeft die gelegenheid toen aangegrepen om de verzameling aan te vullen met munten van de hoogste kwaliteit, waaronder deze reaal. 
Deze munt is zeer zeldzaam en komt haast nooit op veilingen. Ook de kwaliteit is erg mooi, zeker als bedacht wordt dat de munt met de hand is geslagen.
Maar hoe komt zo’n Engelse graaf nu op een Zeeuwse munt terecht?

In 1581 was de Acte van Verlaetinge aangenomen, waarmee Philips II van Spanje de heerschappij over de Nederlanden werd ontnomen. Omdat een republiek in die tijd nog iets volkomen nieuws was, zocht Willem van Oranje onderdak bij een ander koningshuis, in eerste instantie bij de Franse koning. Deze vaardigde zijn broer Frans van Anjou af om leiding te geven aan de vorming van het nieuwe land. Het optreden van Frans van Anjou was geen succes en in 1583 moest hij het land alweer verlaten.

Nu werd een beroep gedaan op de Engelse koningin Elisabeth I om ook koningin van de Nederlanden te worden. Zij heeft deze titel geweigerd, maar wilde wel helpen om het land op te bouwen. Ze vaardigde Robert Dudley af, een man van wie wordt gezegd dat hij de geliefde van de koningin was. Hij had in ieder geval al de titel graaf van Leicester gekregen. In 1585 kwam hij aan met een troepenmacht van 6000 man.
Dudley trachtte in Utrecht een landsbestuur op basis van een sterke centrale macht op te bouwen. Dit werd door de gewesten, gewend als zij waren aan hun autonomie, niet geaccepteerd. In de oorlogsvoering was Dudley ook niet succesvol, steden als Zutphen en Deventer gingen verloren voor de Republiek. In 1587 werd hem daarom het bevel over het leger ontnomen en keerde hij terug naar Engeland.

Rien Sanderse